Қырымшақ тілі

Қырымшақ тілі (өз атауы: кърымчах тыльы) - Түркі тілдердің қыпшақ тілдері тармағының бір тілі. Қазіргі қырымшақ тілінің ауызша сөйлеуінде де, жазбасында да оғыз тілдерінің элементтері көп, сол себепті қырымшақ тілін аралас қыпшақ-оғыз тіліне жатқызуға болады.

Қырымшақ тілін ана тілі деп санайтын қырымшақтар саны Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін Қырым өлкесінде 6 000-дай болған. 1941—1944 жылғы неміс басқыншылығынан кейін қырымшақтардың саны күрт азайып, 1000 шақты адам тірі қалды: олар - соғысқа қатысып немесе көшіп кетіп аман қалғандар болды. Қазіргі таңда қырымшақ тілін ана тілі деп есептейтін егде жастағы 3 адам қалды, олардың бірі, Давид Реби, 2004 жылы қырымшақ тілін қысқаша сипаттап, қырымшақ - орыс сөздігін құрды. Соңғы қырымшақ тілінде сөйлеген әйел - Виктория Багинская (Гурджи) 2012 жылы Краснодарда қайтыс болған.

1930 жылғы латын жазуын қолданған қырымшақ әліпбиі:

1930-шы жылдардың соңынан бастап кирилл жазуына негізделген қырымшақ әліпбиі:

Виктория Багинская (Гурджи) жазған қырымшақ тіліндегі мақал:

Кымы су тапмаз ичмее, кымы копур тапмаз кечмее

Кім су таппаса - ишпейді, кім көпір таппаса - көшпейді

• Д.И.Реби. «Крымчакский язык. Крымчакско-русский словарь.» Симферополь, 2004
• Kaja I.S. Qrьmcaq ʙalalarь icyn ana tilinde alefʙet ve oqu kitaʙь. Qrьm, 1928.

Түркі тілдері Оғыр Авар† • Бұлғар† • Ғұн† • Xазар† • Чуваш Ұйғыр Айни² • Көне түркі† • Лоп • Өзбек • Ұйғыр • Шағатай† • Іле түркі Қыпшақ Алтай • Армян-қыпшақ† • Башқұрт • Ескі татар† • Қазақ • Қарайым • Қарақалпақ • Қарашай-малқар • Құман† • Құмық • Қыпшақ† • Қырғыз • Қырымтатар тілі • Қырымшақ • Мәмлүк қыпшақ† • Ноғай • Параба • Татар • Ұрым¹ Оғыз Афшар • Әзербайжан • Ғағауыз • Қашқай • Қорасан түркі • Қырымлы¹ • Османлы† • Печенег† • Салар • Түрік • Түрікмен • Ұрым¹ Арғы Халадж Солтүстік-шығыс Сары ұйғыр • Долған • Пуйо қырғыз • Саха • Тофа • Тыва • Хақас • Шор • Шұлым Ескертпелер: ¹Бір топтан көбірек тізімделеді, ²Аралас тіл, ³Дауласта, †Өлі