Қазақстан Қауіпсіздік кеңесі
Қазақстан Республикасының Қауіпсіздік кеңесі — Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі мен қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету саласында бірыңғай мемлекеттік саясат жүргізуді үйлестіретін конституциялық орган.
| Қазақстан Республикасының Қауіпсіздік кеңесі | |
|---|---|
 | |
| Жалпы мағлұмат | |
| Құрылған уақыты | 17 маусым 1993 жыл |
| Оның алдындағы мекеме | Қазақ КСР Қауіпсіздік Кеңесі |
| Штаб-пәтері |  Қазақстан, Астана |
| Төрағасы | Қасым-Жомарт Тоқаев |
| Хатшысы | Ғизат Нұрдәулетов |
| Негізгі құжат | ҚР Қауіпсіздік Кеңесі туралы заң |
| Ресми сайты | |
| akorda.kz | |
Қауіпсіздік кеңесін Қазақстан Республикасының Президенті ішкі саяси тұрақтылықты сақтау, конституциялық құрылысты, мемлекеттік тәуелсіздікті, аумақтық тұтастықты және халықаралық аренада Қазақстанның ұлттық мүдделерін қорғау мақсатында құрады.
Тарихы
Қауіпсіздік Кеңесінің тарихы 1991 жылдан басталады, онда Қазақ КСР Президентінің 21 тамыздағы Жарлығымен Қазақ КСР-нің Қауіпсіздік Кеңесі құрылған болатын. Кейіннен ол Қазақстан Республикасы Президентінің 1993 жылғы 17 маусымдағы Жарлығымен Қазақстан Республикасының Қауіпсіздік Кеңесі болып қайта құрылды.
2018 жылы республиканың Қауіпсіздік Кеңесі туралы заң қабылданып, заң бойынша Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өмір бойы басқару құқығына ие болды. Бұрын сарапшылар бұл заңды Назарбаев қайтыс болғанға дейін, тіпті елде басқа президент пен Үкімет болса да, билікті сақтауға мүмкіндік беретін жоба ретінде қарастырған. 2022 жылғы 5 қаңтарда Қауіпсіздік Кеңесінің төрағалығы Нұрсұлтан Назарбаевтан Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевқа өтті. 2022 жылғы 19 қаңтарда Қазақстан Мәжілісі Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік кеңесіне өмір бойы төрағалық етуін тоқтатты. 2022 жылғы 7 ақпанда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев заңға түзетулерге қол қойды.
Өкілеттіктері
Қазақстан Республикасының қауіпсіздік кеңесі "Қазақстан Республикасының қауіпсіздік кеңесі туралы" 2018 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 1-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Президенті құратын және ішкі саяси тұрақтылықты сақтау, конституциялық құрылысты, мемлекеттік тәуелсіздікті, аумақтық тәуелсіздікті қорғау мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздігі мен қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты жүргізуді үйлестіретін конституциялық орган болып табылады.
Қауіпсіздік Кеңесінің негізгі міндеттері:
1) Президентке ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету, елдің қорғаныс қабілетін нығайту, заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету, осы салалардағы мемлекеттік органдар мен ұйымдардың қызметін үйлестіру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын іске асыру жөнінде ұсыныстар мен ұсынымдар енгізу;
2) Президент үшін:
соғыс жағдайын енгізу, ұзарту, күшін жою;
төтенше жағдай енгізу, ұзарту, күшін жою;
бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау жөніндегі халықаралық міндеттемелерді орындау үшін Қазақстан Республикасының Қарулы күштерін пайдалану;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасына және Қауіпсіздік Кеңесі Төрағасының шешімдеріне сәйкес өзге де міндеттерді орындау болып табылады.
Қауіпсіздік кеңесі мемлекеттік органдар мен ұйымдардың, құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдардың елдің ұлттық қауіпсіздігі мен халықаралық ұстанымдарын, мемлекеттің қорғаныс қабілетін, заңдылық пен құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету саласындағы іс-шараларды іске асыру жөніндегі қызметін үйлестіреді. Сондай-ақ заң жобаларын талдайды және құзыреті шегінде нормативтік құжаттардың орындалуын бақылайды.
Қауіпсіздік Кеңесінің отырыстары Қауіпсіздік Кеңесі Төрағасының немесе Төрағаның уәкілеттік беруі бойынша Қауіпсіздік Кеңесі мүшелерінің бірінің төрағалық етуімен өткізіледі. Қауіпсіздік Кеңесінің отырыстарын өткізу мерзімділігін Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы айқындайды.
Қауіпсіздік Кеңесі төрағасының шешімі бойынша Қауіпсіздік Кеңесінің жекелеген мүшелерінің қатысуымен Қауіпсіздік Кеңесінің жедел кеңестері өткізілуі мүмкін.
Қауіпсіздік Кеңесінің және Қауіпсіздік Кеңесінің жедел кеңестерінің шешімдері Қауіпсіздік Кеңесінің қатысып отырған мүшелерінің жалпы санының қарапайым көпшілік даусымен қабылданады. Дауыстар тең болған кезде төрағалық етушінің дауысы шешуші болып табылады.
Қауіпсіздік Кеңесінің және Қауіпсіздік Кеңесінің жедел кеңестерінің шешімдері оларды Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы бекіткеннен кейін күшіне енеді, қажет болған жағдайда олар Президенттің актілерімен іске асырылады.
Қауіпсіздік Кеңесінің, сондай-ақ Қауіпсіздік Кеңесінің жедел кеңестерінің шешімдері міндетті болып табылады және оларды Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары, ұйымдары мен лауазымды адамдары мүлтіксіз орындауға тиіс.
Қауіпсіздік Кеңесінің қызметін ақпараттық-талдамалық және ұйымдастырушылық қамтамасыз етуді Қауіпсіздік Кеңесінің Аппараты жүзеге асырады.
Қажет болған жағдайда Қауіпсіздік Кеңесінің қызметін қамтамасыз ету үшін Қауіпсіздік Кеңесінің ведомствоаралық комиссиялары, сараптама кеңесі, инспекциялық және жұмыс топтары, сондай-ақ Қауіпсіздік Кеңесі жанындағы өзге де консультативтік-кеңесші органдар құрылуы мүмкін. Оларды құру, міндеттері, функциялары мен лауазымдық құрамы туралы мәселені қауіпсіздік кеңесі хатшысының ұсынуы бойынша Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы шешеді.
Қауіпсіздік Кеңесінің ведомствоаралық комиссиялары, сараптама кеңесі, инспекциялық және жұмыс топтары, сондай-ақ Қауіпсіздік Кеңесі жанындағы өзге де консультативтік-кеңесші органдар Қауіпсіздік Кеңесінің отырыстары мен жедел кеңестеріне материалдар дайындауды жүзеге асырады, Қауіпсіздік Кеңесінің, Президенттің, Қауіпсіздік Кеңесі Төрағасының тапсырмасы бойынша талдамалық және зерттеу жұмыстарын орындайды, Қауіпсіздік Кеңесіне Мемлекеттік қызметтің негізгі бағыттары бойынша ұсыныстар мен ұсынымдар әзірлейді. елдің ұлттық қауіпсіздігі мен қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету саласындағы саясат.
Қауіпсіздік Кеңесінің және Қауіпсіздік Кеңесінің жанындағы консультативтік-кеңесші органдардың қызметін Қауіпсіздік Кеңесінің Хатшысы үйлестіреді.
Қауіпсіздік Кеңесінің ведомствоаралық комиссияларының, Сараптамалық кеңестің, инспекциялық және жұмыс топтарының, Қауіпсіздік Кеңесі жанындағы өзге де консультативтік-кеңесші органдардың қызметін ақпараттық-талдамалық және ұйымдастырушылық-техникалық қамтамасыз етуді өкілдері осы органдардың жұмысына қатысатын мемлекеттік органдар мен ұйымдар, сондай-ақ аппарат жүзеге асырады.
Басшылығы және құрамы
Қазақстан Республикасының Президенті Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы болып табылады, ол Қауіпсіздік Кеңесінің құрамын қалыптастырады.
Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы қызметін атқарған тұлғалар:
| № | Суреті | Аты-жөні | Атқарған уақыты | |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Нұрсұлтан Назарбаев (1940 туған) | 21 тамыз 1991 | 5 қаңтар 2022 |
| 2 |  | Қасым-Жомарт Тоқаев (1953 туған) | 5 қаңтар 2022 | — |
Лауазымы бойынша Қауіпсіздік Кеңесінің мүшелері:
- Қазақстан Республикасының Президенті: Қасым-Жомарт Тоқаев
- Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Төрағасы: Мәулен Әшімбаев
- Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Төрағасы: Ерлан Қошанов
- Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі: Олжас Бектенов
- Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінің Басшысы: Айбек Дәдебай
- Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Хатшысы: Ғизат Нұрдәулетов
- Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры: Берік Асылов
- Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы: Ермек Сағымбаев
- Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің бастығы: Сәкен Исабеков
- Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрі: Мұрат Нұртілеу
- Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі: Дәурен Қосанов
- Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі: Ержан Сәденов.
Қауіпсіздік Кеңесінің аппараты
Қауіпсіздік Кеңесінің аппараты Президент әкімшілігінің құрамына кіреді, оны Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін Қауіпсіздік Кеңесінің хатшысы басқарады. Қауіпсіздік кеңесінің хатшысын Қазақстан Республикасының Президенті қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
Аппарат құрылымы:
- Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Ахуалдық орталығы
- Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Әскери қауіпсіздік және қорғаныс бөлімі
- Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Қауіпсіздіктің өзекті мәселелері бөлімі
- Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Талдау бөлімі
Бұған дейін Қауіпсіздік Кеңесінің Хатшысы қызметін атқарған тұлғалар:
| № | Суреті | Аты-жөні | Лауазымға тағайындалды | Лауазымынан босатылды |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Болат Баекенов (1942—2023) | желтоқсан 1993 | қазан 1994 |
| 2 | | Төлеген Жүкеев (1949 туған) | қазан 1994 | қазан 1995 |
| 3 |  | Балташ Тұрсымбаев (1946—2022) | қазан 1995 | қазан 1996 |
| 4 | | Бексұлтан Сәрсеков (1953 туған) | қазан 1996 | ақпан 1999 |
| 5 |  | Марат Тәжин (1960 туған) | 24 ақпан 1999 | 4 мамыр 2001 |
| 6 | | Алтынбек Сәрсенбайұлы (1962—2006) | 4 мамыр 2001 | 11 желтоқсан 2001 |
| 7 | | Марат Тәжин (1960 туған) | 11 желтоқсан 2001 | 29 тамыз 2002 |
| 8 | | Омархан Өксікбаев (1954 туған) | 29 тамыз 2002 | 16 маусым 2003 |
| 9 |  | Болат Өтемұратов (1957 туған) | 16 маусым 2003 | 28 наурыз 2006 |
| 10 | | Марат Тәжин (1960 туған) | 13 сәуір 2006 | 11 қаңтар 2007 |
| 11 |  | Берік Имашев (1960 туған) | 12 қаңтар 2007 | 19 тамыз 2008 |
| 12 | | Қайырбек Сүлейменов (1949 туған) | 19 тамыз 2008 | 4 қыркүйек 2009 |
| 13 | | Марат Тәжин (1960 туған) | 4 қыркүйек 2009 | 16 қаңтар 2013 |
| 14 | | Қайрат Қожамжаров (1965 туған) | 22 қаңтар 2013 | 6 тамыз 2014 |
| м.а. |  | Әділбек Жақсыбеков (1954 туған) | 14 тамыз 2014 | 22 қазан 2014 |
| м.а. |  | Азамат Әбдімомынов (1975 туған) | 22 қазан 2014 | 19 қараша 2014 |
| 15 |  | Нұрлан Ермекбаев (1963 туған) | 19 қараша 2014 | 13 қыркүйек 2016 |
| 16 | | Владимир Жұмақанов (1955 туған) | 13 қыркүйек 2016 | 4 сәуір 2018 |
| 17 | | Нұрлан Ермекбаев (1963 туған) | 4 сәуір 2018 | 7 тамыз 2018 |
| м.а. | | Марат Шайхутдинов (1959 туған) | 8 тамыз 2018 | 19 қыркүйек 2018 |
| 18 | | Ғабит Байжанов (1963 туған) | 19 қыркүйек 2018 | 12 ақпан 2019 |
| 19 |  | Қалмұханбет Қасымов (1957 туған) | 12 ақпан 2019 | 16 қаңтар 2020 |
| 20 |  | Әсет Исекешев (1971 туған) | 16 қаңтар 2020 | 25 ақпан 2022 |
| 21 | | Ғизат Нұрдәулетов (1964 туған) | 25 ақпан 2022 | — |
Қауіпсіздік кеңесінің хатшысының атқаратын қызметі:
- Қазақстан Республикасының Президентін мемлекеттің қорғаныс қабілеті, сыртқы және ішкі қауіпсіздік мәселелері жөнінде хабардар етеді, Қауіпсіздік Кеңесіне Қазақстан Республикасы қауіпсіздігінің жай-күйі туралы ақпараттық және талдау материалдарын табыс етеді;
- Қауіпсіздік Кеңесінің инспекциялық қызметіне, Қауіпсіздік Кеңесі аппаратының жұмысына жалпы басшылықты жүзеге асырады;
- Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына Қауіпсіздік Кеңесінің жыл сайынғы жұмыс жоспарларының, Қауіпсіздік Кеңесінің шешімдері мен оларды іске асыру жөніндегі актілердің жобаларын табыс етеді;
- орталық атқарушы органдардың ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы қызметінің нәтижелері туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің жыл сайынғы баяндамасын қарағаннан кейін Мемлекет басшысына ұсыныстар енгізеді;
- Қауіпсіздік Кеңесінің тапсыруы бойынша Қазақстан Республикасы Президенті актілерінің іске асырылуына, Қауіпсіздік Кеңесі шешімдерінің орындалуын бақылауды, елдің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік органдардың жұмысын тексеруді жүзеге асырады. Тексерудің қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті мен Қауіпсіздік Кеңесіне ұсыныстар енгізеді;
- Қазақстан Республикасы Президентiнiң қызметiн қамтамасыз ету, елдегi және шетелдегi iстiң жағдайы туралы оны уақтылы әрi толық хабардар ету, Қауiпсiздiк Кеңесiнiң шешiмдерiн сөзсiз әрi егжей-тегжейлi орындау және олардың орындалуын бақылау мақсатында:
- Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң Кеңсесiне;
- министрлiктерге және өзге де орталық атқарушы органдарға;
- Жоғарғы Сотқа, Бас прокуратураға, Ұлттық қауіпсіздік комитетіне, Мемлекеттік қызмет істері министрлігіне - тиісінше сот төрелігін жүзеге асырумен, қылмыстық қудалау, анықтау, алдын ала тергеу және жедел-іздестіру қызметі Функцияларын жүзеге асырумен байланысты емес мәселелер бойынша;
- Ұлттық Банкке;
- Республикалық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі есеп комитетіне, Президентке тікелей бағынатын және есеп беретін өзге де мемлекеттік органдарға;
- облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және Қазақстан Республикасы астанасының әкiмдерiне тапсырмалар беруге хақылы;
- Қауіпсіздік Кеңесіне қауіпсіздікті қамтамасыз ету күштері мен құралдарын үйлестіру жөнінде ұсыныстар енгізеді;
- Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты қалыптастыруға тұжырымдамалық көзқарастар әзірлеуді және Қазақстан Республикасының Президентіне ел қауіпсіздігінің жай-күйі туралы жыл сайынғы Баяндаманы дайындау жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;
- Мемлекет басшысының ұлттық қауiпсiздiк мәселелерi бойынша қызметiн ақпараттық және талдау материалдарымен қамтамасыз етуге қатысады;
- жұмыс топтарын құрады және Мемлекет басшысына ведомоствоаралық комиссиялар мен инспекцияны құру, олардың міндеттері мен лауазымдық құрамы жөнінде ұсыныстар енгізеді, сондай-ақ олардың дербес құрамын бекітеді;
- жеке адамның, қоғам мен мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері қаралған кезде Үкіметтің және Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметі құрған басқа да органдардың, министрліктер алқаларының және өзге де орталық атқарушы органдарының отырыстарына қатысуға хақылы;
- Қауіпсіздік Кеңесінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша Қауіпсіздік Кеңесінің халықаралық ұйымдармен, шетелдік үкіметтік және үкіметтік емес құрылымдармен, қоғамдық және діни бірлестіктермен өзара іс-қимылын ұйымдастырады.
Дереккөздер
- Назарбаевтың Қауіпсіздік кеңесіне төрағалық етуін жою туралы заң қаралды
- Тоқаев Назарбаевтың өкілеттігін шектеу бойынша түзетулерге қол қойды
- Қауіпсіздік Кеңесі туралы
- Президент Әкімшілігінің құрылымы
wikipedia, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, мобильді, телефон, android, ios, apple, мобильді телефон, ПК, веб, компьютер, Қазақстан Қауіпсіздік кеңесі туралы ақпарат, Қазақстан Қауіпсіздік кеңесі дегеніміз не? Қазақстан Қауіпсіздік кеңесі нені білдіреді?
Жауап қалдыру
Пікірталасқа қосылғыңыз келе ме?Қатысуға еркін болыңыз!