Алматы округі

Алматы округі — 1928-1930 жылдары болған Қазақ АКСР-інің әкімшілік-аумақтық бірлігі.

Округ
Алматы округі
Әкімшілігі
Ел	КСРО
Кіреді	Қазақ АСКР
Әкімшілік орталығы	Алматы
Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты	17 қаңтар 1928 жылы
Таратылған уақыты	17 желтоқсан 1930 жылы
Жер аумағы	280 000 км²
Тұрғындары
Тұрғыны	824 200 адам

Алматы округі 1928 жылы 17 қаңтарда Жетісу губерниясының бір бөлігінен құрылды. Округ орталығы Алматы қаласы болды. Округ 21 ауданға бөлінді:

• Алтынемел ауданы. Орталығы — Көлқамыс ауылы.
• Алакөл ауданы. Орталығы — Андреевское ауылы.
• Балқаш ауданы. Орталығы — Қараөзек ауылы.
• Бәрібаев ауданы. Орталығы — Басқан ауылы.
• Бүйен-Ақсу ауданы. Орталығы — Ақсу ауылы.
• Герасимов ауданы. Орталығы — Герасимовское ауылы.
• Жаркент ауданы. Орталығы — Жаркент қаласы.
• Іле ауданы. Орталығы — Сандықтай ауылы.
• Қаратал ауданы. Орталығы — Қарашеңгел мекені.
• Қарқара ауданы.
• Қастек ауданы. Орталығы — Тарғап ауылы.
• Қоңырөлең ауданы. Орталығы — Желбастау мекені.
• Қордай ауданы. Орталығы — Қасық ауылы.
• Ленин ауданы. Орталығы — Алматы қаласы.
• Сарқан ауданы. Орталығы — Сарқан бекеті.
• Сүгеті ауданы. Орталығы — Қызыл Еңбекшіқазақ ауылы.
• Талғар ауданы. Орталығы — Есік бекеті.
• Талдықорған ауданы. Орталығы — Талдықорған қаласы.
• Шелек ауданы. Орталығы — Шелек ауылы.
• Шоқпар ауданы. Орталығы — Көктөбе ауылы.
• Шу ауданы. Орталығы — Георгиевское ауылы.

1928 жылы 17 шілдеде Ленин ауданының атауын Калинин ауданы етіп, Герасимовтікін - орталығы Андреевское ауылы болған Андреев ауданы, Қоңырөлең - Октябрь ауданы, Іле - орталығы Безводное ауылы болатын Қарғалы ауданы етіп өзгертілді.

1929 жылы 1 мамырда Талғар ауданының атауы Есік ауданы етіп өзгертілді. 1929 жылдың аяғында тағы 2 аудан атауы: Алтынемел - Малайсары ауданы, Сүгеті - Еңбекшіқазақ ауданы етіп өзгертілді.

Округқа кірді:

• елді мекендер - 14559, оның ішінде 2 қала - Алматы және Жаркент;
• 24,2 мың тұрғын, оның 7,3% -ы қала тұрғындары;
• 33 өнеркәсіп кәсіпорны (1928 жыл аяғында).

1930 жылы 17 желтоқсанда Қазақ АКСР-інің барлық басқа округтері сияқты округ таратылып, оның аудандары ірілендіріліп, республикалық билікке тікелей бағынуға берілді.

Әдебиет

• Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі туралы анықтама (1920 ж. тамыз - 1936 ж. желтоқсан) / Базанова Ф. Н. — Алматы: Қазақ КСР ІІМ мұрағат басқармасы, 1959. — 1500 таралым.

Дереккөздер

Қазақ ұлттық энциклопедиясы