Өсімдіктер морфологиясы

Мына мақаланы не бөлімін Фитоморфология дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы)

Өсімдіктер морфорлогиясы ( гр. morphe – пішін, бейне және гр. logos – ілім) – өсімдіктердің жекеше даму барысындағы ішкі құрылысы мен пішінін зерттейтін ғылым; ботаника саласы.

Қазақстанда Өсімдіктер морфорлогиясы саласындағы зерттеулер жоғары және төмен сатыдағы өсімдіктер флорасын зерттеуге, республикада өсетін өсімдіктер картасын жасауға байланысты 20 ғ-дың 50 жылдарында басталды. Зерттеу жұмыстарымен ҚР Білім және ғылым министлігінің Ботаника және фитоинтродукция институты, Бас ботаник. бақ, ҚазҰУ, кейбір ауыл шаруашылығы жоғары оқу орындары шұғылданады. Өсімдіктер морфорлогиясының негізгі зерттеу тәсілі – бақылау мен бейнелеу, сонымен қатар өсімдіктердің осы күнгі және ежелгі түрлерін салыстыру.

Сыртқы ортаның өсімдік құрылысына тигізер әсерін тәжірибе арқылы анықтайды.

Тарихи тұрғыдан өсімдіктер морфологиясы сипаттамалық морфология ретінде дами бастады, өсімдіктер әлемінің түрлерінің әртүрлілігін сипаттаумен айналысады. Ботаника толыққанды ғылым ретінде сипаттамалық морфология бойынша Карл Линней (1707-1778) еңбектерінің арқасында ғана дами бастады.

Өсімдіктер морфорлогиясының негізінде ботаника ғылымының жеке салалары бөлінді:

• органография — өсімдіктер морфологиясының негізгі бөлімі; өсімдік мүшелерінің сыртқы құрылымын сипаттаумен және салыстырмалы талдаумен айналысады;
• өсімдіктер анатомиясы — жасуша мен ұлпалар деңгейінде өсімдіктердің құрылымын зерттеу;
• өсімдіктер эмбриологиясы — өсімдік ұрығының пайда болу, құрылу және даму заңдылықтарын зерттеу;
• өсімдіктер цитологиясы - өсімдік жасушасын зерттеу;
• өсімдік гистологиясы — өсімдік тіндерін зерттеу;
• биоморфология, немесе экологиялық морфология — өсімдіктердің жеке даму процестері, соның ішінде олардың мүшелерінің қалыптасу заңдылықтары мен қоршаған орта факторлары арасындағы байланыстар мен тәуелділіктерді зерттеу. Өсімдіктер морфологиясының бұл бөлімі әсіресе ХХ ғасырдың екінші жартысында белсенді дами бастады.

Өсімдіктер морфорлогиясы зерттейтін нысанына қарай:

• полинология
• карпология
• ризология .

Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.

• Өсімдіктер физиологиясы
• Өсімдіктер биотехнологиясы
• Өсімдіктер биохимиясы
• Өсімдіктер генетикасы

Өсімдіктер морфологиясы және анатомиясы Вегетативтік мүшелер Тамыр • Каудекс • Пневматофорлар • Өркен • Сабақ • Тамыр сабақ • Түйнек • Пиязшық • Цефалий • Бүршік • Дің • Бұтақ • Қалемше • Жапырақ • Бөбежапырақ • Ризоидтар • Таллом Генеративтік мүшелер Гүл • Гүлшанақ • Гүл тостағаншасы және күлте • Андроцей және гинецей • Тозаң • Тұқым • Жеміс • Гаметофит • Гаметангий • Антеридий • Архегоний • Спорангий • Стробил Беткі құрылымдар Өсімдік кутикуласы • Эпикутикулалық балауыз • Шірне • Тыныс саңылаулары • Трихомалар Өсімдік ұлпалары Түзуші ұлпа Төбе меристемасы • Бүйір меристемасы • Қыстырма меристема • Дерматоген • Калиптроген • Камбий • Феллоген • Каллус Жабын ұлпа Эпидерма • Перидерма • Экзодерма және эндодерма • Қыртыс • Протодерма және ризодерма • Веламен Өткізгіш ұлпа Ксилема • Флоэма Тірек ұлпа Склеренхима • Колленхима • Склереидалар • Идиобластар Негізгі ұлпа Паренхима • Хлоренхима • Аэренхима • Идиобластар Өсімдік жасушасы Органоидтар Жасуша қабырғасы • Вакуоль • Фрагмопласт • Танносома Пластидтер Лейкопласттар (Протеинопласттар • Элайопласттар • Амилопласттар) • Хромопласттар • Хлоропласттар • Этиопласттар • Геронтопласттар • Плазмодесмалар Габитус Жастық тәріздес өсімдіктер • Дегелекті өсімдіктер • Бұталар (Бұташықтар • Жартылай бұталар) • Суккуленттер • Ағаштар • Шырмалғыш өсімдіктер • Шөптер Уикисанат:Морфология • Уикисанат:Анатомия • Галерея

Бұл — ботаника бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.