Кәдімгі қасқыржем

Тамырдәрі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Дара жарнақтылар Сабы: Asparagales Тұқымдасы: Asparagaceae Кіші тұқымдасы: Asparagoideae Тегі: Asparagus Түрі: A. officinalis
Екі-есімді атауы
Asparagus officinalis

Кәдімгі қасқыржем , Қояншөп (лат. Asparagus officinalis) – қасқыржемдер тұқымдасының қасқыржем туысына жататын, биіктігі 1метрден асатын, көп жылдық шөп тектес өсімдік.

• Тамыры қысқа әрі жуан. Оған жанай өскен көптеген жіңішке және түзу тамырлары бар.
• Жапырақтары майда, үш бұрышты, жіңішке, топ-топ болып онраласқан.
• Гүлдері ақшыл жасыл немесе жасыл сары түсті, қоңырау тәрізді болып келеді.
• Жемісі шар тәрізді домалақ қызыл жидек.
• Маусым айында гүлдеп, қыркүйек айында піседі. Шабындықтарда, таулардың етектерінде, далалы аймақтарда, өзен жағаларында, ағаштардың араларында кездеседі.

Дәрілік мақсат үшін тамырдәрінің тамыры пайдаланылады. Құрамында аспаргин, сапониндер, С және В дәрумендері, каротин, кониферин гликозиді бар.

• Өсімдіктен жасалған дәрілердің қан қысымын төмендететін, жүректің қан тамырларын кеңітіп, несеп жүргізетін қасиеттері бар.
• Тамырдәріні бүйрек және жүрек ауруларын, несеп жолдары безінің қабынуын емдеу үшін пайдаланады.

• Тамырыдәрі тамырын кептіріп, майдаланған 2 шай қасығын 1 стақан сауға салып тұндырады да, 1 күн ішінде ішіп тауысады.
• Бүйрек ауруына байланысты дененің ісігі көбейіп кеткенде тамырдәрінің ұнтақталған 2 шай қасығына ақжелкеннің 2 шай қасығын қосып, оның 1 ас қасығын 1 стақан қайнап тұрған суға салып 1 сағат тұндырады да, 1 ас қасық күніне 3 мезгіл ішеді.
• Тамырдәрінің жас өркендерін ертеде-ақ тамаққа тәбетті шаптыратын дәрі ретінде пайдаланатын болған. Ал жемісі кофені алмастыратын суррогат орнына пайдаланылады.

1. Қазақстанның дәрілік өсімдіктері. Іскендіров Әбіш. Алматы "Қазақстан" 1982, 188 бет.

• Дәрілік өсімдіктер