Жаңа Гвинея

Жаңа Гвинея (индонезияша Papua, ағылш. New Guinea) — Тынық мұхиттың батысындағы арал. Меланезия топаралына кіреді. Үлкендігі жағынан Жер шарындағы Гренландиядан кейінгі екінші арал. Ауданы 829 мың км² . Австралиядан Торрес бұғазы бөліп тұр.

Жаңа Гвинея индон. Pulau Irian, ағылш. New Guinea, тпи. Niugini
Жаңа Гвинея саяси бөлінуі
Сипаттамасы
Ауданы	786 000 км²
Ең биік нүктесі	4884 м
Тұрғындар (2010 жыл)	9 500 000 адам
Халық тығыздығы	12,087 адам/км²
Орналасуы
5°19′ о. е. 141°36′ ш. б. / 5.317° о. е. 141.600° ш. б. / -5.317; 141.600 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 5°19′ о. е. 141°36′ ш. б. / 5.317° о. е. 141.600° ш. б. / -5.317; 141.600 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Акватория	Тынық мұхит
Елдер	Индонезия  Папуа — Жаңа Гвинея
Аймақтар	Батыс Папуа, Папуа, Момасе, Папуа, Хайлендс
Жаңа Гвинея
Жаңа Гвинея Ортаққорда

 Басқа мағыналар үшін Гвинея (айрық) деген бетті қараңыз.

Аралдың орталық бөлігінде батыстан шығысқа қарай Орталық таулар созылып жатыр (абсолютiк биіктігі 5030 м, Джая тауы), ал солт-нде Жағалаулық таулар (абсолютiк биіктігі 4103 м, Бангета тауы) орналасқан. Оңтүстік бөлігі ойпатты кең жазық, абсолюттік биіктігі 100 м-ден аспайды, оңтүстік-батысы — батпақты. Солтүстік жартысының климаты — экваторлық, оңтүстігінде — субэкваторлық. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері жазықта 1000 мм, таулы аймақтарда 4000 мм-ге дейін жетеді. Биікт. 4000 м-ден асатын тауларда мұздықтар қалыптасқан. Өзендері ұзын, суы мол (Мамберамо, Сепик, Дигул, Флай), кеме жүзуге қолайлы. Ылғалды тропиктік орман өседі. Оңт-нде саванна кездеседі. Ормандарда папоротник, лавр, мирта, қылқан жапырақты ағаштар өседі. Жануарлары — кенгуру, қалталы борсық, крокодил. Аралдың батыс бөлігі Индонезияның территориясына (Батыс Ириан), шығысы Папуа — Жаңа Гвинея мемлекетінің территориясына енеді. Аралдың тұрғылықты халқы — папуастар мен меланезиялықтар. Негізгі кәсібі — егіншілік. Негізінен, батат, жүгері өсіреді. Кокос пальмасы, какао, кофе, каучук гевеясы плантациялары бар. Мұнай, күміс, алтын, көмір өндіріледі. Балық аулау кәсібі дамыған. Ірі қалалары: Порт-Морсби, Маданг (Папуа — Жаңа Гвинея), Соронг, Джаяпура (Индонезия). Жаңа Гвинея аралында европалықтардан алғаш рет 16 ғ-дың 1-жартысында португал саяхатшылары болып қайтты. Аралды орыс ғалымы Н.Н. Миклухо-Маклай (1846 — 1888) зерттеген.