Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі — қорғаныс саласында басшылықты, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін әскери-саяси және әскери-экономикалық басқаруды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган, сондай-ақ мемлекеттік авиация және аумақтық қорғаныс салаларындағы уәкілетті орган.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі (ҚР ҚМ)
Жалпы мағлұмат
Мемлекет	Қазақстан
Құрылған уақыты	7 мамыр 1992
Оның алдындағы мекеме	ҚР Мемлекеттік қорғаныс комитеті
Мекемені басқарады	Қазақстан Республикасының Үкіметі
Штаб-пәтері	010000, Астана, Достық көшесі, 14 үй
Министрі	генерал-лейтенант Дәурен Қосанов
Бірінші вице-министр — Қарулы Күштер Бас штабының бастығы	генерал-лейтенант Сұлтан Қамалетдинов
Бір мекемеге қарасты орган	Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері
Ресми сайты
gov.kz/memleket/entities/mod

Тарихы

1991 жылы 25 қазанда Президент Жарлығымен Қазақ КСР Мемлекеттік қорғаныс комитеті құрылды. 1992 жылы 7 мамырда ҚР Президентінің Жарлығымен ҚР Мемлекеттік қорғаныс комитеті Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі болып қайта құрылды.

Міндеттері

1) қорғаныс саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыру, сондай-ақ мемлекетте бірыңғай әскери-техникалық саясатты жүргізу;

2) Қарулы Күштерді әскери-саяси және әскери-экономикалық басқаруды жүзеге асыру;

3) агрессияға тойтарыс беру, Қазақстан Республикасының аумақтық тұтастығы мен егемендігін қарулы қорғау, мемлекеттік және әскери объектілерді күзету және қорғау, әуе кеңістігін қорғау, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес міндеттерді орындау үшін Қарулы Күштердің жауынгерлік әзірлігін және жауынгерлік қабілеттілігін қамтамасыз ету.

Қазіргі басшылығы

• Дәурен Қосанов — әуе генерал-лейтенанты, Қорғаныс министрі (2025 жылдан бастап)
• Сұлтан Қамалетдинов — генерал-лейтенант, Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары — Қазақстан Қарулы Күштері Бас штабының бастығы (2024 жылдан бастап)
• Шайх-Хасан Жазықбаев — генерал-майор, Қорғаныс министрінің тәрбие және идеологиялық жұмыстар жөніндегі орынбасары (2024 жылдан бастап)
• Қаныш Әбубәкіров — генерал-майор, Қорғаныс министрінің тыл және әскери инфрақұрылым жөніндегі орынбасары (2024 жылдан бастап)
• Дархан Ахмедиев — Қорғаныс министрінің орынбасары (2022 жылдан бастап)
• Әскер Бейсенов — полковник, Қорғаныс министрінің орынбасары (2023 жылдан бастап)
• Серік Борамбаев — генерал-майор, вице-адмирал, Қорғаныс министрінің орынбасары (2025 жылдан бастап)
• Қайрат Садықов — генерал-майор, Қорғаныс министрінің орынбасары — Қазақстан Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштерінің бас қолбасшысы (2025 жылдан бастап)

Министрлік ведомстволары

Министрліктің бейбіт уақыттағы ведомствосы – Қарулы Күштердің Бас штабы.

Министрліктің аумақтық бөлімшелері

• Астана, Алматы, Шымкент қалалық және облыстық қорғаныс істері жөніндегі департаменттер
• Қалалық қорғаныс істері жөніндегі басқармалар
• Аудандық қорғаныс істері жөніндегі бөлімдер

Қарулы күштер

• Қазақстан Республикасы Қарулы күштері Әуе қорғанысы күштері бас қолбасшысының басқармасы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштері Құрлық әскерлері бас қолбасшысының басқармасы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштері Десанттық-шабуылдау әскерлері қолбасшысының басқармасы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштері Әскери-теңіз күштері Бас қолбасшысының басқармасы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштері тылы бастығының басқармасы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Әскери полициясы бас басқармасы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Әскери инфрақұрылым бас басқармасы

Өңірлік қолбасшылық

• "Астана" өңірлік қолбасшылығы әскерлері қолбасшысының басқармасы
• "Батыс" өңірлік қолбасшылығы әскерлері қолбасшысының басқармасы
• "Оңтүстік" өңірлік қолбасшылығы әскерлері қолбасшысының басқармасы
• "Шығыс" өңірлік қолбасшылығы әскерлері қолбасшысының басқармасы

Қарамағындағы ұйымдар және мемлекеттік мекемелер

• "Әскери-стратегиялық зерттеулер орталығы" АҚ
• "Қазақстан ГАЖ орталығы" АҚ
• "Әскери құрылыс" АҚ
• Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Спорт комитеті ‒ Орталық спорт клубы
• Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық мұрағаты
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Мемлекеттік әскери-тарихи музейі
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Ұлттық әскери-патриоттық орталығы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Санитариялық-эпидемиологиялық орталығы
• Талдау және болжау орталығы
• Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Әскери медицина орталығы
• Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Әскери-ғарыштық бағдарламалар орталығы
• Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Әскери өкілдіктер орталығы
• Метрологиялық қамтамасыз ету және стандарттау орталығы
• Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің Парашюттік даярлық орталығы
• Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Зейнетақымен қамсыздандыру орталығы
• Орталық әскери-дәрігерлік комиссия

Әскери оқу орындары

• Қазақстан Республикасының Ұлттық қорғаныс университеті
• Сағадат Нұрмағамбетов атындағы Құрлық әскерлерінің әскери институты
• Радиоэлектроника және байланыс әскери-инженерлік институты
• Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры Т.Ж.Бигелдинов атындағы Әуе қорғанысы күштері әскери институты
• Шоқан Уәлиханов атындағы Әскери колледж
• Кеңес Одағының Батыры, Халық Қаһарманы, армия генералы Сағадат Нұрмағамбетов атындағы әскери колледж
• Сабыр Рахымов атындағы әскери колледж
• Әскери-техникалық мектеп
• Бауыржан Момышұлы атындағы Алматы республикалық "Жас ұлан" мектебі
• Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры Т.Ж. Бигелдинов атындағы Қарағанды республикалық "Жас ұлан" мектебі

Әскери медициналық мекемелер

• Бас әскери емхана
• Орталық әскери емхана
• Әскери клиникалық госпиталь
• Әскери-теңіз госпиталі, Ақтау қаласы
• Әскери госпиталь, Ақтөбе қаласы
• Әскери госпиталь, Аягөз қаласы
• Әскери госпиталь, Семей қаласы
• Әскери госпиталь, Талдықорған қаласы
• Әскери госпиталь, Тараз қаласы
• Әскери лазарет, Қарағанды қаласы
• Әскери лазарет, Өскемен қаласы
• Әскери лазарет, Сарыөзек кенті
• Әскери лазарет, Үшарал қаласы

Министрлер тізімі

№	Суреті	Аты-жөні (Өмір сүрген жылдары)	Қызметі		Әскер түрі	Үкімет басшысы
Мемлекеттік қорғаныс комитеті (1991–1992)
1		Сағадат Нұрмағамбетов (1924–2013)	қазан 1991	мамыр 1992	Құрлық әскерлері	Терещенко
Қорғаныс министрлігі (1992–)
1		Сағадат Нұрмағамбетов (1924–2013)	мамыр 1992	қараша 1995	Құрлық әскерлері	Терещенко Қажыгелдин
2		Әлібек Қасымов (1954 туған)	16 қазан 1995	30 қазан 1996	Құрлық әскерлері	Қажыгелдин
3		Мұхтар Алтынбаев (1945 туған)	30 қазан 1996	9 тамыз 1999	Әуе қорғаныс күштері	Қажыгелдин Балғымбаев
4		Сәт Тоқпақбаев (1939 туған)	13 тамыз 1999	8 желтоқсан 2001	Ұлттық қауіпсіздік комитеті	Балғымбаев Тоқаев
5		Мұхтар Алтынбаев (1945 туған)	8 желтоқсан 2001	8 қаңтар 2007	Әуе қорғаныс күштері	Тоқаев Тасмағамбетов Даниал Ахметов
6		Даниал Ахметов (1954 туған)	10 қаңтар 2007	17 маусым 2009	Әскерде қызмет етпеген	Мәсімов I
7		Әділбек Жақсыбеков (1954 туған)	24 маусым 2009	2 сәуір 2014	Кеңестік армия	Мәсімов I Серік Ахметов
8		Серік Ахметов (1958 туған)	3 сәуір 2014	22 қазан 2014	Кеңестік армия	Мәсімов II
9		Иманғали Тасмағамбетов (1956 туған)	22 қазан 2014	13 қыркүйек 2016	Кеңестік армия	Мәсімов II
10		Сәкен Жасұзақов (1957 туған)	13 қыркүйек 2016	7 тамыз 2018	Құрлық әскерлері	Сағынтаев
11		Нұрлан Ермекбаев (1963 туған)	7 тамыз 2018	31 тамыз 2021	Құрлық әскерлері	Сағынтаев Мамин I
12		Мұрат Бектанов (1965 туған)	31 тамыз 2021	19 қаңтар 2022	Құрлық әскерлері	Мамин I Мамин II
13		Руслан Жақсылықов (1966 туған)	19 қаңтар 2022	8 маусым 2025	Қарулы Күштер	Смайылов I Смайылов II Бектенов
14		Дәурен Қосанов (1969 туған)	8 маусым 2025	—	Әуе қорғаныс күштері	Бектенов

Дереккөздер

1. Об обpазовании Госудаpственного комитета обоpоны Казахской ССР
2. "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік қорғаныс комитетін Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі етіп қайта құру туралы" ҚР Президентінің 1992 ж. 7 мамырдағы № 738 Жарлығы (ҚР ПҮАЖ, 1992, № 18, 279-бап).
3. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі туралы ережені бекіту және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп тану туралы
4. Құрылым
5. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери оқу орындары