Азотты негіздер

Азотты негіздер — пиримидин мен пурин негізіндегі гетероциклді қосылыстар, нуклеин қышқылдарының құрамына кіреді. Оларға аденин (A), гуанин (G), цитозин (C), тимин (T) және урацил (U) жатады. Алдыңғы үшеуі ДНҚ құрамында да, РНҚ құрамында да бар, тимин мен урацил бір-біріне химиялық құрылысы жағынан ұқсас, бірақ тимин тек ДНҚ-да, ал урацил тек РНҚ-да кездеседі.

Азотты негіздерге рибоза немесе дезоксирибоза атомы қосылғанда нуклеозидтер түзіледі. Ал нуклеозидтерге фосфатты топ қосылса, нуклеотидтер пайда болады. Бұлар ДНҚ мен РНҚ молекулаларын құрайды. Олардың құрамында бола тұра азотты негіздер әртүрлі реакцияларға түсе алады.

Азотты негіздер	Аденин	Гуанин	Тимин	Цитозин	Урацил
Нуклеозид	Аденозин A	Гуанозин G	Тимидин T	Цитидин C	Уридин U

Ғалымдар табиғатта кездесетін азотты негіздерден басқа бірнеше жасанды азотты негіздерді де синтездей алады.

• Пурин негіздері
• Пиримидин негіздері

Нуклеин қышқылдарының түрлері Азотты негіздер Пурин (Аденин • Гуанин) • Пиримидиндер (Урацил • Тимин • Цитозин) Нуклеозидтер Аденозин • Гуанозин • Уридин • Тимидин • Цитидин Нуклеотидтер монофосфаттар (АМФ • ГМФ • УМФ • ЦМФ) • дифосфаттар (АДФ • ГДФ • УДФ • ЦДФ) • трифосфаттар (АТФ • ГТФ • УТФ • ЦТФ) • циклдік (цАМФ • цГМФ • цАДФР) РНҚ мРНҚ • тмРНҚ • кодтамайтын РНҚ (тРНҚ • рРНҚ • микро • piRNA • shRNA • siRNA • кіші ядролы • кіші ядрошықты • gRNA) ДНҚ кДНҚ • Геном • msDNA • Митохондриялық ДНҚ Векторлар түрлері Фазмидалар • Плазмидтер • Фаг лямбда • Космидтер • Фаг P1 • Фосмидтер • Жасанды хромосомалар