Ғаламшарлық тұмандық

Ғаламшарлық тұмандықтар талшықты диффузиялық тұмандықтан басқа дөңгелек пішінді, өте шағын тұмандықтар. Олай аталуы телескоппен бақылағанда сыртқы пішіні ғаламшарға ұқсайтынына байланысты.

Әрбір ғаламшарлық тұмандықтың ортасында әлсіз, өте ыстық жұлдыз – ядро бар. Жайылу алдында сутегінің жанып бітуі кезінде қызыл алып газ сыртқа лақтырылады, олар жұлдызаралық кеңістікте 20-50 км/с жылдамдықпен үлкейетін қабықша құрайды. Жұлдыздың ыстық ішкі бөлігі сығылады және ғаламшарлық тұмандықтың ядросына айналады. Ядро біртіндеп суи отырып, кәдімгі ақ ергежейліге айналады, ал ғаламшарлық тұмандық кеңейеді және уақыт өткен сайын жұлдызаралық ортада тарайды.

Ғаламшарлық тұмандықтардың өмір циклы бірнеше онмыңдық жыл құрайды. Бұл астрономиялық тұрғыдан өте аз мерзім болып келеді.

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

Жұлдыздар Жіктелуі Гипералып • Аса алып жұлдыз • Жарқын алып жұлдыз • Алып жұлдыз • Субалып • Негізгі тізбек жұлдыздары • Субергежейлі • Ақ ергежейлі • Айнымалы жұлдыз Эволюциясы Протожұлдыз • Негізгі тізбек • Қызыл алыптар тармағы • Көлденең тармақ • Алыптардың асимптоталық тармағы • Көкшіл бұралаң • Ғаламшарлық тұмандық • Ғаламатжұлдыз • Ақ ергежейлі • Көкшіл ергежейлі • Нейтрон жұлдыз • Қара құрдым Өзара байланысы Қосаржұлдыз • Жұлдыздар жүйесі • Үйіржұлдыз (Тарқақ үйіржұлдыз • Шар тәрізді үйіржұлдыз • Аса ірі үйір) • Галактика Құрылысы Жұлдыз ядросы • Конвекция аймағы • Сәулелік тасымал аймағы • Жұлдыз атмосферасы (Фотосфера • Хромосфера • Тәж) • Жұлдыз желі • Жұлдыздың магнит өрісі Қасиеттері Абсолютті жұлдыздық шама • Жарқырауы • Меншікті қозғалысы • Массасы • Металдылық • Түс индексі • Спектрлік кластары • Тиімді температура Қосымша Жұлдыз астрономиясы • Жұлдыздар қауымдастығы • Жұлдыздық шама • Герцшпрунг — Рассел диаграммасы • Нуклеосинтез • Субжұлдызды нысан Тізімдер Шоқжұлдыздар бойынша • Ең жарық жұлдыздардың тізімі • Ең жақын жұлдыздардың тізімі • Ең ауыр жұлдыздардың тізімі • Ең үлкен жұлдыздардың тізімі