Балқаш ойысы

Балқаш ойысы - оңтүстігінде Жетісу (Жоңғар) Алатауы мен Шу-Іле тауларына, солтүстігінде Балқаш көліне тіреліп жатқан қырқалы-бұйратты мезо-кайнозойлық құрылым. Ойыстың табаны палеозойдың қатпарланған шөгінді, магмалық және интрузивтік комплекстерінен құралған, солтүстік- батыс бағыттағы терең жарылыстар ойысты бірнеше жерінен бөліп өтеді. Балқаш ойысының оңтүстік-батысындағы палеозой жыныстарының үгілуінен пайда болған шөгінділерді ортаңғы және жоғарғы триас дәуірлерінде өзен-көлдерден жиналған және кемір аралас, құмайт саздық шөгінділер (қалындығы 200 м) басқан. Бұларды бор-палеоген, неоген-антропоген жүйелерінің құрлықта жаралған құмды-балшықты, борпылдақ жыныстары (850 м) жапқан. Ойыста неогеннің балшықты жыныстары (250-300 м), антропогеннің құмы (300 м-ге жуық) кең тараған. Тау бөктерінде кесек жьныстар басым келеді. Солтүстік шеті жайпақ келген, табаны 1000 м-ге дейін төмендейтін орасан зор науа секілді ойыс Бақанас пен Батпақты өзенінің арасын алып жатыр. Балқаш ойысының жер қыртысы басқа өңірлерге қарағанда жұқа (қалындығы 38-40 км). Триас жыныстарында қоңыр көмір, жаңғыш тақта тас (Ақсүйек), боксит, ал одан жоғарғы қабаттарда тұщы су кездеседі.

1. Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3

Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет.

Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз. Суретті мыннан табуға болады: осы мақаланың тақырыбына байланысты сурет Ортақ қорда табылуы мүмкін; мақаланың өзге тіл уикилеріндегі нұсқаларын қарап көріңіз; өзіңіз жасаған суретті жүктеңіз (авторлық құқықпен қорғалған сурет қоспаңыз!).

Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.